Αδελφοί Μανάκια
Οι Αδελφοί Μανάκη: Ο Ιωάννης
(Γιαννάκης) (1878–1954) και ο Μιλτιάδης (Μίλτος) (1882–1964) Μανάκης ή Μανάκιας
είναι οι πρωτοπόροι κινηματογραφιστές στα Βαλκάνια. Γεννήθηκαν στην Αβδέλλα
Γρεβενών 18 Μαΐου 1878 και 9 Σεπτεμβρίου 1882
Σε αντίθεση με τον Μίλτο όπου
έζησε στην Αβδέλλα ο Γιαννάκης φοίτησε στο γυμνάσιο του Μοναστηρίου για να
πάρει το δίπλωμα του δασκάλου και του ζωγράφου (στην ιχνογραφία και
καλλιγραφία). Το 1898 ο Γιαννάκης άνοιξε φωτογραφικό στούντιο στα Ιωάννινα ενώ
παράλληλα εργαζόταν ως καθηγητής καλλιγραφίας και ζωγραφικής σε σχολείο.
Αργότερα ο Μίλτος μαζί με την βοήθεια του αδελφού του έγινε φωτογράφος και στη
συνέχεια κινηματογραφιστής. Το 1905 αγοράζουν από το Λονδίνο μια
κινηματογραφική μηχανή Urban Bioscope με σειριακό αριθμό 300 και αρχίζουν να
κινηματογραφούν διάφορα θέματα καθημερινής ζωής. Έτσι το 1905 οι Μανάκηδες
γύρισαν την πρώτη κινηματογραφική ταινία τεκμηρίωσης στα Βαλκάνια με
πρωταγωνίστρια την γιαγιά τους κυρά-Λουκία Μανάκη η οποία έγνεθε μαλλί και
ύφαινε στον αργαλειό. Το 1904 οι αδελφοί Μανάκη μετακομίζουν στο Μοναστήρι το
οποίο την εποχή εκείνη ήταν κέντρο πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών
δραστηριοτήτων στα Βαλκάνια. Το 1905 ανοίγουν το διάσημο "Ατελιέ
καλλιτεχνικής φωτογραφίας" του Μοναστηρίου. Το 1906 μετά από πρόσκληση του
Βασιλιά Καρόλου I, λαμβάνουν μέρος σε μια διεθνή φωτογραφική έκθεση στα Σινάϊα
της Ρουμανίας όπου κερδίζουν το Χρυσό Μετάλλιο. Το 1911 γίνονται οι φωτογράφοι
του Οθωμανού Σουλτάνου και το 1929 του Σέρβου Βασιλιά Αλέξανδρου Α΄
Καραγιώργεβιτς.
Επιδόθηκαν σε διάφορες
μαγνητοσκοπήσεις υπό μορφή ντοκυμαντέρ, σε όλη τη Μακεδονία. Τα θέματά τους
περιελάμβαναν κυρίως καθημερινές ασχολίες, αλλά και αγωνιστές (από την
Ελληνο-Βουλγαρο-Οθωμανική διαπάλη στη Μακεδονία, έως τους Βαλκανικούς Πολέμους
και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) και κρατούμενους. Κινηματογράφησαν επίσης γεγονότα
όπως η επανάσταση των Νεότουρκων (1908), και η επίσκεψη του Σουλτάνου Μεχμέτ Ε΄
στο Μοναστήρι.
Από το 1921, διατηρούσαν
κινηματογράφο, στην πόλη του Μοναστηρίου, που όμως το 1939 κάηκε σε πυρκαγιά.
Το 1941, ο Μιλτιάδης μετεγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Λίγο πριν τον θάνατό του, ο
Μίλτος χάρισε όλες τις φωτογραφίες του στο Κρατικό Αρχείο της ΠΓΔΜ. Το Αρχείο
στο Μοναστήρι έλαβε 17,854 φωτογραφίες και 2,000 μέτρα ανεμφάνιστου
κινηματογραφικού φιλμ, το οποίο εμφάνισε και το μετέφερε για να διασωθεί σε
φιλμ 35mm (1955) και σήμερα βρίσκεται στην Ταινιοθήκη στα Σκόπια. Ένα μικρό
αρχείο, διαθέτει και το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών[5].
Πηγή: Βικιπαίδεια, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
